علائم الکترونیک نشانه هایی هستند که در مدارات الکترونیکی استفاده می شوند. آن ها بیشتر زمان مونتاژ، امتحان مدار و یا برای استفاده از مدار بکار می روند طرح قطعات معمولاً با نقشه ی مدارات فرق دارد. برای ساختن یک مدار شما باید با طرح قطعات بر روی فیبر مدار چاپی یا نقشه مدار آشنا باشید. جداول زیر شمای مداری بعضی از عناصر پرکاربرد مداری را نشان می دهد.
نشانه مداری | توضیح مختصری از قطعه |
| |
سیم |
| عبور جریان به راحتی از یک قسمت مدار قسمت دیگر آن | |
سیم های متصل |
| لکه سیاه به هنگامی که سیم ها به هم متصل هستند کشیده می شود. | |
سیمهای بدون اتصال |
| در یک دیاگرام به طور معمول ترجیح داده می شود جاهایی که سیم ها همدیگر را قطع نمی کنند از حالت برآمدگی استفاده گردد اما علامت سمت چپی نیز درست است ولی ممکن است شما در یک نقشه کشی لکه سیاه را فراموش کرده باشید لذا علامت سمت راست بهتر می باشد. | |
باطری |
| منبع انرژی الکتریکی سلول های انرژی معمولاً به اشتباه باتری گفته می شوند، اما باتری در واقع 2 یا چند سلول متصل به هم می باشد. | |
باطری سری |
| باتری که انرژی الکتریکی را تأمین کرده و از چندین سلول تشکیل شده است. | |
منبع DC |
| منبع تغذیه انرژی DC (مستقیم ، ثابت) | |
AC منبع |
| منبع تغذیه انرژی AC (متناوب) | |
فیوز |
| یک وسیله محافظتی که در هنگام عبور جریان بیش از حد تأیین شده قطع می گردد. | |
ترانسفورماتور |
| دو حلقه از سیم که با یک هسته آهنی متصل می باشد. ترانسفورماتورها جهت کاهش یا افزایش ولتاژ استفاده می گردند. | |
زمین |
| ||
لامپ |
| یک مبدلی که انرژی الکتریکی را به نور تبدیل می کند. | |
لامپ (شاخص) |
| یک مبدلی که انرژی الکتریکی را به نور تبدیل می کند. | |
گرم کن |
| یک مبدل انرژی الکتریکی به گرما | |
موتور |
| یک مبدل انرژی الکتریکی به انرژی جنبشی(حرکتی) | |
زنگ |
| مبدل انرژی الکتریکی به صوتی | |
بیزر |
| مبدل انرژی الکتریکی به صوتی | |
سلف |
| ||
لید فشاری (با فشار وصل می کند) |
| یک کلید فشاری هنگامی که فشار داده می شود اجازه عبور جریان را می دهد یکی از موارد مورد استفاده این کلید در زنگ درب می باشد. | |
(با فشار قطع می کند) کلید |
| این نوع فشاری به طور معمول بسته(روشن) میباشد، هنگامی که فشار داده می شود باز(خاموش) می گردد. | |
کلید قطع و وصل (SPST) |
| یک کلید روشن-خاموش هنگامی که در حالت بسته قرار می گیرد اجازه عبورجریان را می دهد. | |
کلید دو راهه (SPDT) |
| جریان با توجه به محل کلید در دو مسیر می تواند قرارگیرد اما همواره جریان در یکی از مسیرهای جاری است در نوعی از این کلید حالت سومی نیز وجود دارد که کلید به هیچ کدام از این دو مسیر متصل نبوده و خاموش می باشد به این نوع کلید، کلید روشن-خاموش-روشن گویند. | |
کلید روشن خاموش دوبل(DPST) |
| یک سوئیچ دوتایی روشن-خاموش که اغلب هنگامی که می خواهیم هم فاز هم نول قطع باشد از آن استفاده می کنیم. | |
کلید مع(DPDT) |
| این کلید معمولا جهت مع کردن سیم ها در موتورها استفاده می گردد بعضی DPDT ها دارای یک حالت وسط نیز که خاموش است می باشد. | |
رله |
| - NO،بطور معمول باز –COM،مشترک –NC بطور معمول بسته. یک کلید الکتریکی که به وسیله الکتریسیته کنترل می گردد برای مثال یک باتری 9 ولت می تواند یک ولتاژ 220 AC را متصل نماید. | |
مقاومت |
| مقاومت جریان را محدود می کند بعنوان مثال برای محدود کردن جریان عبوری از LED ازمقاومت استفاده می گردد همچنین از ترکیب خازن و مقاومت جهت مدارات تایمینگ استفاده می گردد. |
|
مقاومت متغیر(رئوستا) |
| مقاومت متغیر رئوستا در واقع از دو سر تشکیل شده و معمولاً جهت کنترل جریان استفاده می گردد مانند: تنظیم روشنایی لامپ، تنظیم سرعت موتور یا تنظیم زمان شارژ خازن در مدارات تایمینگ. |
|
مقاومت متغیر(پتانسیومتر) |
| مقاومت متغیر پتانسیومتر از سه سر تشکیل شده و معمولاً جهت کنترل ولتاژ استفاده می گردد. |
|
مقاومت متغیر(Preset) |
| این نوع مقاومت متغیر معمولاً با پیچ گوشتی های کوچک یا ابزاری شبیه به آن تغییر کرده و برای مصارفی طراحی شده است که بخواهیم برای یکبار آن را تغییر داده و سپس ثابت بماند ضمناً به دلیل ارزانتر بودن قیمت این نوع مقاومت های متغیر نسبت به مقاومت های متغیر دیگر، در پروزه هایی که کار آنها پایان یافته و فقط یکبار تنظیم لازم است استفاده می گردد. |
|
فتوسل LDR (مقاومت نوری) |
| یک مبدل نور به مقاومت یعنی با تغییر نور مقدار مقاومت نیز تغییر می کند(مقاومت تابعی است نور) |
|
ترمیستور |
| یک مبدل حرارت به مقاومت یعنی با تغییر دما مقدار مقاومت نیز تغییر می کند. |
|
خازن |
| یک خازن المانی جهت نگهداری از الکتریسیته می باشد. یک خازن همراه مقاومت جهت مدارات تایمینگ یا برای فیلترها استفاده می گردد. |
|
خازن الکتریکی |
| این نوع خازن ها دارای پلاریته بوده و در مدار باید درست نصب گردند. |
|
خازن متغیر |
| خازن متغیر که در تیونرهای رادیو استفاده می گردد. |
|
خازن تریمر |
| این نوع خازن متغیر معمولاً با پیچ گوشتی کوچک یا ابزاری مانند آن تنظیم می شود، این نوع خازن در مداراتی کاربرد دارد که نیاز به تغییر دائمی نداشته و برای یکبار بخواهیم آن را تنظیم کنیم. |
|
دیود |
| المانی که تنها اجازه عبور جریان از یک سمت را می دهد. |
|
LED دیود نور دهنده |
| یک مبدل انرژی الکتریکی به نور |
|
Zener دیود |
| یک نوع دیود خاص که استفاده اصلی آن هنگامی است که ولتاژ ثابتی را از یک خروجی بخواهیم. |
|
دیود گیرنده نور مادون قرمز |
| یک دیود که به نور(معمولاً مادون قرمز) حساس می باشد. |
|
چگونه قطعات الکترونیکی را بدون جدا کردن از مدار تست کنیم ؟
در اکثر موارد ما برای تست کردن قطعات الکترونیکی آن را از برد خود جدا می کنیم و سپس با روش های مختلفی با استفاده از مولتی متر شروع به تست قطعات می کنیم که متوجه بشویم ، آیا قطعه سالم است یا خیر ؟ موضوعی که در این میان مطرح است این است که برخی مواقع به دلیل ساختار خاص مدار الکترونیکی امکان جدا کردن قطعه ی مورد نظر وجود ندارد و یا اگر بخواهیم آن قطعه را جدا کنیم باید چندین قطعه ی دیگر که سالم هم شاید باشند را جدا کنیم تا دستمان به قطعه ی مورد نظر برسد که کلاً کار صحیح و اصولی نیست و بهتر آن است که قطعه را بر روی مدار تست کنیم.
دلیل این که همیشه توصیه می شود تا قطعات را برای تست از برد جدا کنید تا دچار اشتباه در تشخیص نشوید درست است زیرا بر روی برد خیلی نمی توان به وضعیت قطعات الکترونیکی پی برد زیرا تحت تاثیر دیگر قطعات است وممکن است به دلیل همین تداخل ها نتواند اطلاعات درستی را به ما بدهد ، ولی ترفند هایی وجود دارد که می توان تا حدود زیادی به سالم و یا نا سالم بودن قطعات بدون جدا کردن از برد پی برد. در ادامه چندین قطعه به تفصیل بیان خواهد شد با مجتمع فنی ملی پایتخت همراه باشید.
1 – تست دیود در روی مدار
دیود قطعه ای یکسوساز می باشد که فقط برق را از یک طرف عبور می دهد و وقتی خراب شود برق را دو طرفه عبور می دهد و یا در مدار اتصال کوتاه به وجود می آورد. برای تست یک دیود معمولاً آن را از مدار خارج می کنند ولی ما در این جا می خواهیم بدون خارج کردن دیود را تست کنیم.
ممکن است که شما به خرابی دیوید در مدار شک داشته باشید ، ابتدا مولتی متر را در رنج دیود قرار دهید و سپس پراپ مشکی را به کاتد دیود ( سمت علامت دار) و پراپ قرمز را به سمت دیگر متصل کنید که در این صورت باید عبور جریان داشته باشد یعنی مولتی متر باید عدد نشان دهد ولی برعکس این حالت نباید عددی نشان داده شود. خب وقتی شما برعکس میکنید پراپ ها را می بینید که بازهم مولتی متر عدد نشان می دهد به عبارتی تشخیص اولیه این است که دیود خراب است ولی صبر کنید شاید سالم باشد و همن طور که گفته شد در مدار این گونه نشان می دهد. حال مولتی متر را در رنج بیزر قرار دهید ومجدداً از هر دو طرف دیود را تست کنید در صورتی که شما صدای بوق ممتد بشنوید چه از دو طرف و یا یک طرف نشان از خرابی 100 درصد دیود است ولی اگر صدای بوقی شنیده نشود میتوان گفت که با این که از هر دو طرف عدد نشان می دهد ولی با این حال دیود تا 50 الی 70 درصد سالم است زیرا اتصال کوتاه ایجاد نکرده ودلیل نمایش عدد از هر دو طرف به خاطر تاثیرات بودن در مدار است و دیود به درستی کار می کند.
2 – ترانزیتسور و دیود شاتکی
این قطعات ، قطعاتی سه پایه بوده یعنی دارای 3 عدد پایه می باشد که در مورد ترانزیستور ها بنا بر نوعش نام پایه ایش فرق می کند مثال در ترانزیستور های bjt نام پایه ها base – emitter وColector است.
دیود شاتکی هم به دو نوع وجود دارد که آند مشترک و کاتد مشترک هستند که کار هرکدام ( دیود شاتکی وترانزیستور باهم فرق دارد ).
ترانزیستور کار سوئیچینگ و همچنین تقویت سیگنال در مدارت انجام می دهد و کار دیود شاتکی هم کلید زنی سریع در مدارات است.
این رو قطعه نیز که از نظر ظاهری به هم شبیه هم هستند نیز به همین منوال تست می شود یعنی مولتی متر را در رنج بیزر قرار می دهید و پایه های ترانزیتور را تست می کنید و یا همچنین دیود شاتکی در صورت شنیده شدن صدای بوق چه از سه پایه ی آن ها و یا دوپایه یعنی آن قطعه دچار اتصال کوتاه شده است و در غیر این صورت تا درصد زیادی سالم است. هرچند هرچقدر قطعات پیچیده تر می شود تا حد امکان برای تست باید از مدار جدا شوند.
می ماند قطعاتی مانند خازن و یا مقاومت ها که تست آن ها در مدارات به مراتب راحت تر از قطعاتی مانند دیودها و یا ترانزیستور ها است و به دلیل این که کمتر تاثیر پذیر هستند می توان به اطلاعاتی که در تست نشان می دهند اطمینان کرد وسالم ویا ناسال بودنشان را تشخیص داد.
یک ,دیود ,استفاده ,مدار ,تست ,ها ,استفاده می ,می گردد ,می دهد ,می باشد ,می کند ,مبدل انرژی الکتریکی , مقاومت متغیر پتانسیومتر ,گردد مقاومت متغیر , مقاومت متغیر رئوستا
درباره این سایت